BASIN TOPLANTISI
(24 Temmuz 2003)
Değerli üniversite adaylarının tercih listelerini hazırlarken gereksinim duyabilecekleri bazı bilgiler 21 Temmuz 2003 tarihli basın duyurumuz ile açıklanmıştı. Ancak geçen zaman içinde adayların duraksamalarına yol açacak bazı yorumların yapılmakta olduğu gözlenmiştir. Sözü edilen basın duyurusundaki bilgilerin yinelenerek daha kapsamlı örneklerle geliştirilmesinde ve bunun adaylarımıza iletilmesinde yarar olacağı düşünülmüştür.
Yükseköğretime girişte bir yükseköğretim programının tercih edilmesi, bu tercih gerçekleştiği zaman bir mesleğin seçilmiş olması anlamına gelmektedir. Gelişen teknoloji ve değişen dünya içinde bireyler yaşamları boyunca birden fazla mesleği edinebilmektedir. Edinilen sonraki meslekler de çoğunlukla eğitimi alınan ilk meslek üzerinde yapılanmaktadır. Bu nedenlerle meslek seçimi kararı anlamına da gelebilecek tercih işlemi birey yaşamında çok önemli bir yer tutacaktır.
28 Temmuz – 6 Ağustos 2003 tarihleri arasında Yükseköğretim Programlarından tercihlerini yapacak adaylara çok bilinen ancak yinelenmesinde yarar olan birkaç öneri yaptıktan sonra, yüzdelik dilimlerin kullanımıyla ilgili önceki açıklamamızın örneklerini çoğaltarak yeniden duyurulmasında yarar görülmüştür.
Adaylar, tercihlerini yaşamları içinde yer almasını istedikleri yani o mesleğin mensubu olmakla mutluluk duyacaklarına ve doyum sağlayacaklarına inandıkları yükseköğretim programları için yapmalıdırlar. Meslek alanlarıyla ilgili kararları netleştikten sonra, adayların yükseköğretim programının neler olacağı, hangi üniversitede olmasının istendiği ve bulunduğu şehir gibi bilgileri bir araya getirerek bir tercih listesi oluşturmaları beklenir. Bu oluşturma sırasında adaylar, kendilerine ait sınav sonuçlarını ve yerleşmeyi düşündükleri programların 2002 yılındaki yüzdelik dilimleri gibi sayısal bilgileri yalnızca bu sıralamaya yardımcı olacak araçlar olarak görmelidirler.
“Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu”nda yardımcı bilgi olarak sunulan yüzdelik dilimlerin yıldan yıla değişiklik gösterebileceği unutulmamalıdır. Kontenjanlardaki değişiklikler, yeni açılan yükseköğretim kurumları ve programları, kimi meslekler için toplumda ve dünyada değişen talepler, adayların kararlarında olası toplu değişiklikler ve benzeri pek çok nedenle yüzdelik dilim değişiklikleri ortaya çıkabilmektedir.
Her yıl ÖSS sonuçlarıyla birlikte sınav sonuç belgelerinin arka yüzünde tüm puan türlerinde puanı hesaplanan aday sayıları da adaylara duyurulmaktadır. Böylece “Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu”nda gösterilen bir programın yüzdelik diliminden o programa bir önceki yılda yerleşen son adayın başarı sırası hakkında bilgi edinilebilmektedir. Tercih sıralamasını yaparken adaylar isterlerse yükseköğretim programına son yerleşen adayın başarı sırasını kolayca hesaplayabilirler, isterlerse önceki basın duyurusunda kamuoyuna ilettiğimiz ve bu basın toplantısı ile yeniden incelemeye sunacağımız çizelge ile 2002 yılına ilişkin yüzdelik dilimi 2003 verilerine göre benzeştirerek bir tahmin yapabilirler.
Başarı sıralarını karşılaştırmak isteyen adaylar, tercih etmek istedikleri programa hangi puan türü ile yerleşebileceklerini belirledikten sonra ekteki çizelgede o puan türü ile ilgili kutucuğa ulaşmalıdırlar. Örneğin, bir aday Y-ÖSS-EA puan türü ile öğrenci alan bir yükseköğretim programını tercih etmek istesin. Bu program, adayın alanında (0,8 AOBP katsayı) ve sözü edilen program için Kılavuzda gösterilen yüzdelik dilim 8,63 olsun. 2002 yılında 0,5 katsayılı Y-ÖSS-EA puanı hesaplanan aday sayısı 288 027’dir. O halde bu programa 2002’de yerleşen son adayın başarı sırası 288027x%8,63=24857, yani yaklaşık 25 000’dir. Aday, elde ettiği bu tahmini sırayı kendine ait başarı sırası ile karşılaştırarak tercih sırası hakkındaki kararını verebilir. Bir başka örnekte ise, Y-ÖSS-SAY puan türü ile öğrenci alan bir programı tercih etmek isteyen bir aday bu programa ek puanla yerleşecek olsun. 2002 yılında bu türde puanı hesaplanan aday sayısı 26 997’dir. Adayın tercih etmek istediği programın yüzdelik dilimi 14,08 ise bu programa 2002 yılında ek puanla yerleşen son adayın başarı sırasının 26997x%14,08=3801, yani yaklaşık 3800 olduğu anlaşılır. Bu kez aday karşılaştırmayı kendi başarı sırasıyla bu tahmini sıra arasında yapacaktır.
Adaylar isterlerse 2002 yılına ilişkin yüzdelik dilimleri 2003 sayısal sonuçlarıyla benzeştirerek tercih sıralamalarında yararlanabilirler. Bunun için ÖSYM’nin İnternet sayfasında bulunan, ayrıca 21 Temmuz 2003 tarihli basın duyurusu ve bu basın toplantısı ile yeniden kamuoyunun bilgisine sunulan çizelgedeki verilerden faydalanabilirler. Kılavuzda gördükleri 2002 yılına ilişkin yüzdelik dilimi kendilerine uygun puan türüne ilişkin kutucuğun sağında yer alan oran ile çarptıkları zaman elde edecekleri değer, o program için tercihte bulunanların eğilimleri 2003 yılında da 2002 yılında olduğu gibi olsaydı ortaya çıkması olası yüzdelik dilimin değerini göstermektedir. Örneğin, aday Y-ÖSS-SÖZ puan türünde öğrenci alan bir yükseköğretim programını tercih etmek istiyor olsun. Alanında yerleşebileceği bu program için AOBP katsayısı 2002’de 0,5 ve 2003’de 0,8’dir. Bu puan türü ile ilgili kutucukta puanı hesaplanan aday sayıları 2002’de 388 170, 2003’de 630 233 ve sağ sütundaki oran 0,616’dır. 2002’deki yüzdelik dilimi 6,44 olan bu program, 2003 yılında 2002’de olduğu gibi tercih edilirse yüzdelik dilimi 6,44x0,616=3,97 olur. Aday yüzdelik dilimleri karşılaştırırken kendine ait yüzdelik dilimle hesapladığı 3,97 değerini dikkate almalıdır. Bir başka örnek olarak ta Y-ÖSS-DİL puanı ile öğrenci alan bir yükseköğretim programına aday alanı dışında yerleşmek istiyor olsun. Çizelgenin Y-ÖSS-DİL bölümünde 0,2 ve 0,3 katsayıların bulunduğu kutucukta puanı hesaplanan aday sayısı 2002 yılında 20 959, 2003 yılında 35 866 ve oran 0,584 olarak görülmektedir. Bu puan türünde yüzdelik dilimi 0,42 olan bir yükseköğretim programı bu puan türüne sahip adaylar tarafından 2002 yılındakine benzer şekilde tercih edilseydi yüzdelik dilimi 0,42x0,584=0,25 olacaktı sonucuna ulaşılabilir.
Görüldüğü gibi ileriye dönük kestirimlerde varsayımlara başvurulmak zorunda kalınmaktadır. Bu nedenle hangi hesaplama yöntemine başvuruluyor olursa olsun varsayımlara dayalı olarak tahmini değerlere ulaşılmaktadır. Değerli adayların bu şekilde elde ettikleri bilgileri kullanırken dikkatli olmaları gerekir. Bu şekilde yapacakları tüm karşılaştırma ve değerlendirmelerde bu noktaları gözden kaçırmadan gerçekten eğitimini almak istedikleri programları tercih etmeli ve tercihlerini sıralarken kullanacakları ve yukarıda değinilen hesaplarla ulaşılacak sayısal bilgilerin yalnızca tahmini değerler olacağını gözden kaçırmamalıdırlar.
Değerli adaylara başarı dilekleri ve saygılarımızla duyurulur.
Prof. Dr. Savaş Küçükyavuz
ÖSYM Başkanı
YÜZDELİK DİLİM DEĞERLENDİRMELERİNE YARDIMCI ÇİZELGE
YIL | PUAN TÜRÜ | AOBP KATSAYISI | PUANI HESAPLANAN ADAY SAYISI | ORAN |
2002 | Y-ÖSS-SÖZ | 0,2 | 894 574 |
|
2003 | Y-ÖSS-SÖZ | 0,3 | 1 094 649 |
|
|
|
|
| 0,817 |
|
|
|
|
|
2002 | Y-ÖSS-SÖZ | 0,5 | 388 170 |
|
2003 | Y-ÖSS-SÖZ | 0,8 | 630 233 |
|
|
|
|
| 0,616 |
|
|
|
|
|
2002 | Y-ÖSS-SÖZ | Ek Puanlı | 55 129 |
|
2003 | Y-ÖSS-SÖZ | Ek Puanlı | 76 074 |
|
|
|
|
| 0,725 |
|
|
|
|
|
2002 | Y-ÖSS-SAY | 0,2 | 641 384 |
|
2003 | Y-ÖSS-SAY | 0,3 | 505 956 |
|
|
|
|
| 1,268 |
|
|
|
|
|
2002 | Y-ÖSS-SAY | 0,5 | 220 035 |
|
2003 | Y-ÖSS-SAY | 0,8 | 243 763 |
|
|
|
|
| 0,903 |
|
|
|
|
|
2002 | Y-ÖSS-SAY | Ek Puanlı | 26 997 |
|
2003 | Y-ÖSS-SAY | Ek Puanlı | 25 330 |
|
|
|
|
| 1,066 |
|
|
|
|
|
2002 | Y-ÖSS-EA | 0,2 | 884 616 |
|
2003 | Y-ÖSS-EA | 0,3 | 1 023 177 |
|
|
|
|
| 0,865 |
|
|
|
|
|
2002 | Y-ÖSS-EA | 0,5 | 288 027 |
|
2003 | Y-ÖSS-EA | 0,8 | 501 429 |
|
|
|
|
| 0,574 |
|
|
|
|
|
2002 | Y-ÖSS-EA | Ek Puanlı | 26 583 |
|
2003 | Y-ÖSS-EA | Ek Puanlı | 46 266 |
|
|
|
|
| 0,575 |
|
|
|
|
|
2002 | Y-ÖSS-DİL | 0,2 | 20 959 |
|
2003 | Y-ÖSS-DİL | 0,3 | 35 866 |
|
|
|
|
| 0,584 |
|
|
|
|
|
2002 | Y-ÖSS-DİL | 0,5 | 11 251 |
|
2003 | Y-ÖSS-DİL | 0,8 | 25 200 |
|
|
|
|
| 0,446 |
|
|
|
|
|
2002 | Y-ÖSS-DİL | Ek Puanlı | 1 821 |
|
2003 | Y-ÖSS-DİL | Ek Puanlı | 3 557 |
|
|
|
|
| 0,512 |