OBP Hesaplama Yönergesi

ORTAÖĞRETİM BAŞARI PUANI

VE

AĞIRLIKLI ORTAÖĞRETİM BAŞARI PUANLARI HESAPLAMA YÖNERGESİ 

      Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sisteminde, adayların yerleştirme puanlarının hesaplanmasında kullanılan Ortaöğretim Başarı Puanları iki aşamada hesaplanır.

         1. Aşamada: ÖSYS’ye başvuran her aday için, adayın okulu, bitirme yılı ve diploma notu dikkate alınarak Orta Öğretim Başarı Puanı (OBP) olarak adlandırılan bir puan hesaplanır.

         2. Aşamada ise, adayların OBP’leri  mezun oldukları okulların ÖSS başarıları ile ağırlıklandırılarak her aday için Sözel, Sayısal ve Eşit Ağırlıklı olmak üzere 3 Ağırlıklı Ortaöğretim Başarı Puanı (AOBP-SÖZ, AOBP-SAY ve AOBP-EA) hesaplanır.

A.     ORTAÖĞRETİM BAŞARI PUANININ (OBP) HESAPLANMASI        

A.1) Ortaöğretim Başarı Puanı (OBP) her aday için mezun olduğu okul, mezun olduğu yıl ve diploma notu ile mezun olduğu okulun ilgili yıla ilişkin Diploma Notu İstatistikleri kullanılarak hesaplanır. OBP’lerin  hesaplandığı dönemde mezun durumda olmayan adaylar için diploma notu yerine not ortalaması kullanılır.

A.2) Okulların Diploma Notu İstatistikleri:

Okulların Diploma Notu  İstatistikleri her okul için, her yıl  ayrı ayrı hesaplanır. Bir okulun bir yıla ilişkin Diploma Notu İstatistikleri hesaplanırken okulun o yıl son sınıfında okuyan öğrenciler dikkate alınır. Okul Diploma Notu İstatistiklerinin hesaplanmasında son sınıf öğrencilerinden mezun durumda olanların diploma notları, mezun durumda olmayanların ise diploma notuna benzer biçimde hesaplanan not ortalamaları kullanılır. Okul Diploma Notu İstatistiklerinin hesaplanmasında ÖSYS’ye başvuran adaylar yanında, ÖSYS’ye başvurmayan adayların diploma notu ya da not ortalamaları da dikkate alınır. Yönergenin sonraki kesimlerinde adayların diploma notları ile diploma notu gibi hesaplanmış not ortalamaları kısaca “diploma notu” diye nitelenecektir.

Not : Okulların Diploma Notu İstatistikleri; son sınıf öğrenci sayısı beşten az , ortalaması sıfır veya standart sapması birden küçük(yüzlü not sisteminde) olması halinde belirlenmez. Bu durumda okulun değerleri, var ise eski yıllardaki değerinden  yok ise Türkiye ortalamalarından çekilir.

A.2.1)Okul Diploma Notu İstatistiklerinin Hesaplanmasında kullanılan değişkenler

N           Okuldaki son sınıf öğrencilerinin (öğrenim durumu = 1) sayısı

x_ort       Diploma notlarının ortalaması

σ            Diploma notlarının standart sapması

x_m         En küçük diploma notu

x₁          En büyük diploma notu

N₁         En büyük diploma notuna sahip aday sayısı

m          Diploma notların alt sınırı : m = max (x_m ,x_ort - 3σ)   

M₁         Diploma notların üst sınırı:

              M₁ = min (x₁ ,x_ort + 3σ) + ∆₁       

                  ∆₁  = (N₁ – 1) / N * σ

x₂            Varsa, x₁in altında en az 4 adayın sahip olduğu ilk diploma notu

                (yoksa x₂ = x₁ , M₂ = M₁, x₃ = x₁ , ve M₃ = M₁)

N₂         Varsa x₂ notuna sahip aday sayısı (N₂ ≥ 4 ; x₂ yoksa N₂ = 0) 

M₂       Varsa  x₂ ve altındaki notlar için üst sınır:

             M₂ = max[M₁, M₁ – (x₁ – x₂) + ∆₂]

               ∆₂   = (N₂– 1) / N * σ

x₃            Varsa, x₂nin altıda en az 8 adayın sahip olduğu ilk diploma notu

                ( yoksa x₃ = x₂  ve  M₃ = M₂)

N₃        Varsa x₃ notuna sahip aday sayısı (N₃ ≥ 8 ; x₃ yoksa N₃ = 0) 

M₃      Varsa  x₃ ve altındaki notlar için üst sınır:

                   M₃ = max [M₂, M₁ – (x₁ – x₃) + ∆₃]

                       ∆₃  = (N₃ – 1) / N * σ

A.2.2) Okul Diploma Notu İstatistikleri Hesaplama Algoritması:

a) Yüzlü not sisteminde 50’nin altındaki diploma notlarını 50 yaparak  N, x_ort ve σ değerlerini hesapla.

b) Hesaplanan x_ort ve σ değerlerine göre:

varsa (x_ort – 4 σ)’dan küçük diploma notlarını (x_ort – 4 σ) sayarak,

varsa (x_ort + 4 σ)’dan büyük diploma notlarınıda (x_ort + 4 σ)sayarak

        x_ort ve σ değerlerini yeniden hesapla.

c) x_m, x₁ , N₁ , m , M₁ , x₂ , N₂, M₂ , x₃ , N₃ , M₃ değerlerini hesapla.

 x_m= min (diploma notları)

x₁  =  max (diploma notları)

m = max (x_m ,x_ort - 3σ)

M₁ = min (x₁ ,x_ort + 3σ) + ∆₁          

∆₁  = (N₁–1) / N * σ

x₁’inaltında en az 4 adayın sahip olduğu bir not (x₂) varsa

                  N₂ : x₂ notuna sahip aday sayısı (N₂≥ 4)

                        M₂ = max[M₁, M₁ – (x₁ – x₂) + ∆₂]      

      ∆₂ = (N₂ –1) / N * σ

              yoksa

                        x₂ = x₁  

     N₂ = 0

     M₂ = M₁

     x₃ = x₁ ,

     N₃ = 0

     M₃ = M₁

x₂’inaltında en az 8 adayın sahip olduğu bir not (x₃) varsa

                  N₃ : x₃notuna sahip aday sayısı (N₃≥ 8)

                        M₃ = max[M₂, M₁ – (x₁ – x₃) + ∆₃]      

     ∆₃  = (N₃–1) / N * σ

                    yoksa

                        x₃ = x₂

     N₃ = 0

     M₃ = M₂

d) Yüzlü not sisteminde50’nin altında olup 50 yapılan diploma notlarını eski değerlerine döndür.

A.3) Adayların Ortaöğretim Başarı Puanlarının Hesaplanması:

 Her adayın OBP’si adayın diploma notu (x) ile adayın mezun olduğu okulun, adayın mezun olduğu yıla

 ilişkin Diploma Notu İstatistikleri kullanılarak aşağıdaki algoritmaya göre hesaplanır:

a)    eğer x ≤ x₃ ise M = M₃

            değilseeğer x ≤ x₂ ise M = M₂

                                  değilse M = M₁

           olarak hesapla.

b) OBP = 100 – (M – x) / (M - m) * 50

c)   eğer OBP > 100 ise OBP = 100 yapılır

d)   eğer OBP ise OBP = 50 yapılır

B. AĞIRLIKLI ORTAÖĞRETİM BAŞARI PUANLARININ HESAPLANMASI

B.1) Ortaöğretim Başarı Puanları, ortaöğretim kurumlarının ilgili yıldaki Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) puan ortalamalarına göre ağırlıklandırılacak ve her aday için Sözel, Sayısal ve Eşit Ağırlıklı olmak üzere 3 Ağırlıklı Ortaöğretim Başarı Puanı (AOBP-SÖZ; AOBP-SAY ve AOBP-EA) hesaplanacaktır.

B2) Yükseköğretim programlarına yerleştirmede kullanılan YÖSS puanları ile ek puanların hesaplanmasında Ağırlıklı Ortaöğretim Başarı Puanları kullanılacaktır.

B3) Ağırlıklı Ortaöğretim Başarı Puanları hesaplanırken adayın Ortaöğretim Başarı Puanı (OBP) ile, okulun adayın mezun olduğu yıla ilişkin ÖSS İstatistikleri kullanılacaktır. Eğer bir okul için, aday sayısı ÖSS istatistiklerinin elde edilmesi için yeterli değilse yada yeterli dağılım bulunmuyorsa, bu okullar için ağırlıklandırma işlemleri ÖSYM Yürütme Kurulunun vereceği kararlar doğrultusunda yürütülecektir.

B4)Okul ÖSS İstatistiklerinin Hesaplanması

       Her yıl her okul için Sözel, Sayısal ve Eşit ağırlıklı puan türlerinin her biri için aşağıdaki ÖSS istatistikleri oluşturulur:

           X : Bir okulun son sınıf düzeyindeki öğrencilerinin ÖSS puanlarının ortalaması.

      ÖSS puan ortalaması hesaplanırken 2005 ve öncesi için ÖSS-SÖZ, ÖSS-SAY ve ÖSS-EA notları; 2006 ve sonrası için de ÖSS-SÖZ-1, ÖSS-SAY-1 ve ÖSS-EA-1 notları kullanılır.

       A : Okul ortalamalarının (X lerin) 100 – 200 arası notlara dönüştürülmesi ile elde edilen notlar:

      A = 100 + 100 * (X – Xmin) / (Xmax – Xmin)

       Xmax : ÖSS’deki en büyük puan ortalaması

       Mmin : ÖSS’deki en küçük puan ortalaması

 Yukarıdaki formüllerin uygulanması ile her okul için Sayısal, Sözel ve Eşit Ağırlıklı olmak üzere üç ÖSS

puan ortalaması (A değeri) hesaplanacaktır.

Not: Okulların geçerli yılda ÖSS puan ortalamalarının hesaplanabilmesi için ÖSS’ye başvuran son sınıf öğrenci sayılarının(öğrenim durumu 1 olan)  5 ve 5’ten fazla olması ve ÖSS-SÖZ-1, ÖSS-SAY-1 ve ÖSS-EA-1 puanlarının sıfırdan büyük olması gerekmektedir. Aksi durumda okulun değerleri var ise eski yıllarda ki değerlerinden, yoksa mevcut yıldaki Türkiye değerlerinden çekilir.

B5.Adayların Ağırlıklı Ortaöğretim Başarı Puanlarını Hesaplama Algoritması

Adayların Ağırlıklı Ortaöğretim Başarı Puanları (AOBP-SÖZ, AOBP-SAY, AOBP-EA), adayların

Ortaöğretim Başarı Puanları (OBP) ile okulların ÖSS İstatistikleri (A değerleri) kullanılarak aşağıdaki

formüle göre hesaplanır:                         

   Bu formülün kullanılmasıyla her okulda öğrencilerin OBP’leri okulun ortalamasına göre ağırlıklandırılarak

   yükseltilecek ve AOBP’ler elde edilecektir (AOBP ≥ OBP).